صنایع دخانیات از دیرباز به‌دنبال یافتن راه‌هایی برای جذب مشتریان بیشتر بوده‌اند، اما اکنون با سیگارهای الکترونیک قدمی جدید و شاید خطرناک‌تر برداشته‌اند. اگر تا چند دهه پیش، مصرف سیگار به‌عنوان یک تابو در جامعه شناخته می‌شد و افراد سیگاری تلاش می‌کردند عادت خود را از دیگران پنهان کنند، امروزه وضعیت به شکلی نگران‌کننده تغییر کرده است. دیگر نه‌تنها سیگار کشیدن به‌عنوان یک عمل مخفیانه و شرم‌آور تلقی نمی‌شود، بلکه در بسیاری از فیلم‌ها و سریال‌ها، حتی به‌عنوان یک نماد از شیکی و مد روز به نمایش گذاشته می‌شود. این تغییرات فرهنگی، به‌ویژه در میان کودکان و نوجوانان، پیامدهای وخیمی دارد.
اما نگرانی اصلی اینجاست که سیگارهای الکترونیک، با ترفندهای فریبنده‌ای مانند “عدم اعتیادآوری”، موفق شده‌اند جایگاه ویژه‌ای در میان جوانان پیدا کنند. آن‌ها که در ابتدا به‌عنوان جایگزینی سالم‌تر برای سیگارهای سنتی معرفی شدند، به‌سرعت به یکی از پرطرفدارترین محصولات در بازار دخانیات تبدیل شدند. اما آیا واقعاً این سیگارهای الکترونیک بی‌خطر هستند؟
دکتر مصطفی قانعی، فوق‌تخصص بیماری‌های ریه و رئیس انجمن متخصصین ریه ایران، در گفت‌وگویی به این موضوع اشاره کرده و هشدار می‌دهد که سیگارهای الکترونیک نه‌تنها بی‌ضرر نیستند، بلکه می‌توانند عوارض جدی‌تری نسبت به سیگارهای سنتی داشته باشند. از جمله این عوارض، مواد سمی تولیدشده توسط این سیگارها است که به‌طور مستقیم به اعماق ریه‌ها نفوذ کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله سرطان و اختلالات قلبی و ریوی را افزایش می‌دهند.
از سوی دیگر، نگرانی‌های زیادی در مورد تاثیرات منفی روانی ناشی از مصرف سیگارهای الکترونیک، به‌ویژه در میان کودکان و نوجوانان وجود دارد. نیکوتین موجود در این محصولات می‌تواند به اضطراب، اختلالات یادگیری و رشد روانی منجر شود. همچنین، با توجه به اینکه بازار دخانیات به یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای جهانی تبدیل شده است، کنترل و نظارت بر استانداردهای این محصولات به یکی از چالش‌های اصلی بسیاری از کشورها تبدیل شده است.
این واقعیت که فقط ۳۴ کشور فروش سیگارهای الکترونیک را ممنوع کرده‌اند و ۸۸ کشور هیچ محدودیتی برای گروه‌های سنی خاصی در این زمینه ندارند، نشان از عمق مشکل دارد. در بسیاری از کشورها، از جمله کانادا و انگلستان، مصرف این سیگارها در میان جوانان به‌طور چشمگیری افزایش یافته است. به نظر می‌رسد که صنایع دخانیات با این محصولات جدید، مسیری جدید برای اعتیاد جوانان ایجاد کرده‌اند.
مطالعات انجام‌شده نشان می‌دهند که سیگارهای الکترونیک نه‌تنها در ترک سیگارهای سنتی موثر نیستند، بلکه می‌توانند خود به اعتیادی جدید تبدیل شوند. در سال ۲۰۱۵، تحقیقی در فرانسه نشان داد که سیگارهای الکترونیک ممکن است در کوتاه‌مدت به ترک سیگار کمک کنند، اما در نهایت به وابستگی به نیکوتین منجر می‌شوند. این یافته‌ها باعث شد که این کشور در سال ۲۰۲۳ به ممنوعیت مصرف سیگارهای الکترونیک رأی دهد.
در نهایت، آنچه مهم است آگاهی‌رسانی به جامعه، به‌ویژه به کودکان و نوجوانان، درباره خطرات سیگارهای الکترونیک است. مسئولیت اصلی بر دوش معلمان، والدین و مسئولان است تا نسل آینده را از این تله پنهان دور نگه دارند و با برنامه‌ریزی دقیق و آگاهی‌رسانی مستمر، از گسترش این بازار خطرناک جلوگیری کنند.
انتهای پیام
